Yurtdışında ikamet eden kişiler, ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı bir adet yabancı plakalı kara taşıtını geçici olarak Türkiye’ye getirebilir.
Taşıt getirecek kişilerin öncelikle yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlaması gerekir. Yurtdışında yerleşik olma; olağan durumda yurtdışında ikamet eden kişinin Türkiye’ye giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru son 1 yıl içerisinde en az 185 gün fiilen yurtdışında bulunmasını ifade eder.
Yurtdışında yerleşik olma koşulu olan 185 günlük süre hesaplaması yapılırken kişinin sadece taşıtı ile Türkiye’ye girdiği tarihler değil aynı zamanda taşıtsız olarak örneğin uçakla giriş çıkış yaptığı tarihler de dikkate alınır.
Taşıt getirecek kişilerin yurtdışında ikamet tesis etmeleri şarttır. Gemilerde çalışan, şantiyede geçici süreyle görev yapan veya otelde kalan vatandaşlarımız son 1 yılın 185 gününü fiilen yurtdışında geçirseler de yurtdışında ikamet tesis etmediklerinden dolayı yurtdışında yerleşik sayılmazlar.
Yurtdışına çalışma, eğitim veya geçici görevle gidip kesin dönüş yapan vatandaşlarımız ikametlerini Türkiye’ye naklettiklerinden yabancı plakalı kara taşıtlarını geçici olarak Türkiye’ye getiremezler.
Türkiye’ye giriş yapılmak istenilen tarih itibariyle yurtdışında yerleşik olma koşulu sağlanmıyor ise taşıtın Türkiye’ye girişine izin verilmez.
II. Yurtdışında Yerleşik Olma Koşulu Olan 185 Gün Hesaplaması Nasıl Yapılmaktadır?
Taşıt getirebilmek için gerekli olan yurtdışında yerleşik olma koşulundaki 185 günlük süre hesabı Emniyet Genel Müdürlüğü’nden temin edilen pasaport giriş çıkış kayıtlarına göre
program vasıtasıyla yapılır. Pasaport veya kimlik bilgileri programa girilir, program Türkiye’ye giriş yapılmak istenilen tarihten geriye doğru 1 yıl (365 gün) giderek Türkiye’de ve yurtdışında kalınan süreleri hesaplar.
Hesaplama sonucunda kesintili veya kesintisiz son bir yılın toplamda 185 günden fazlasını yurtdışında geçiren ve olağan durumda yurtdışında ikamet eden kişiler yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlamış olur.
Her girişte 185 gün yurtdışında bulunma şartı gümrük idaresince kontrol edilir ve bu şartı sağlayanların taşıtlarına ülkemize giriş izni verilir.
Yurtdışında yerleşik olma durumunun hesaplamasını aşağıdaki örnek ile açıklayabiliriz.
Almanya’da yaşayan ve Almanya’da adına kayıtlı taşıtı ile 01.06.2016 tarihinde Kapıkule Sınır Kapısı’ndan Türkiye’ye giriş yapmak isteyen kişinin 01.06.2016’dan geriye doğru 1 yıl yani 01.06.2015-01.06.2016 tarihleri arasında yurtdışındaki kalış süreleri hesaplanır ve 185 günden fazla yurtdışında kalan ve olağan durumda yurtdışında ikamet eden bu şahsın yurtdışında yerleşik olduğu kabul edilir. Bu süre hesabında taşıtlı ve taşıtsız deniz, hava, kara veya demiryoluyla yapılan tüm giriş ve çıkışlar dikkate alınır. Aşağıdaki tabloda görüldüğü üzere 185 günlük sürenin kesintisiz olarak yurtdışında geçirilmesine gerek bulunmamaktadır.
Türkiye’den Çıkış Türkiye’ye Giriş Yurtdışında Kalınan Süre Ulaşım Türü
01.06.2015 03.08.2015 63 gün Havayolu
15.09.2015 14.12.2015 90 gün Karayolu
20.01.2016 07.03.2016 47 gün Demiryolu
Yurt Dışında Kalınan Toplam Süre 200 gün
Vatandaşlarımız yurda giriş çıkış bilgilerini türkiye.gov.tr adresinden sorgulayabilirler.
Yola çıkmadan önce türkiye.gov.tr adresinde veya pasaportta kayıtlı giriş çıkış bilgilerinden süre hesabının yapılması gümrük kapılarında yaşanacak mağduriyetleri engelleyecektir.
III. Taşıt Getirebilmek İçin Gerekli Belgeler Nelerdir?
Yurtdışında yerleşik kişiler tarafından Türkiye’ye taşıt getirilirken aşağıdaki belgelerin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.
* Taşıtın ikamet edilen ülkede kayıtlı olduğunu gösterir mülkiyet belgesi, başka bir ifade ile taşıtın ruhsatı,
* Taşıtı getiren kişinin ehliyeti,
* Türkiye’de geçerli sigorta poliçesi,
* Kişinin pasaportu veya pasaport yerine geçen kimlik belgesi,
* İkamet edilen ülkede kayıtlı taşıtın vekaletname veya kiralama yoluyla getirilmesi durumunda geçerli bir vekaletname veya kira sözleşmesi.
Bu taşıtların gümrük kayıt işlemleri herhangi bir ücrete tabi değildir. Aksi yöndeki taleplere itibar edilmemesi gerekmektedir.
IV. Türkiye’ye Getirilen Taşıtlara Verilen Süre Ne Kadardır?
25 Temmuz ve 13 Ekim 2015 tarihlerinde yapılan gümrük mevzuatı değişiklikleriyle, turistik kolaylıklar kapsamında Türkiye’ye getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına verilen geçici ithal izni süresi 2 yıla (730 gün) çıkarılmıştır.
Bu yeni düzenlemeyle, yurtdışında ikamet eden çalışan veya yurtdışından emekli olan vatandaşlarımız ile oturma izni bulunan yabancı uyruklular, yabancı plakalı taşıtlarını hiçbir ücret ödemeden 2 yıla (730 gün) kadar Türkiye’de bulundurma ve kullanma imkânına sahip olmuştur.
Yabancı uyruklu kişilerin (mavi kart hamili olanlar hariç) taşıtlarına verilecek süre bu kişilerin Türkiye’de kalma süresinden uzun olamaz. Türkiye’de oturma izni bulunan yabancı uyrukluların taşıtlarına verilecek süre de ikamet tezkeresinde belirtilen süre kadar olabilir ve bu süre 730 günden uzun olamaz.
Oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişilere ise 180 günde toplam 90 gün süre verilir.
Kiralanarak getirilen taşıtlar için, taşıta verilecek süre, kişinin vatandaşlık ve oturumuna bağlı olarak, kiralama sözleşmesinde belirtilen süreden uzun olamaz.
Taşıta verilen süre, tek seferde kullanabileceği gibi, parça parça da kullanabilir.
V. Sürenin Tamamından Nasıl Yararlanılır?
Gümrük mevzuatında öngörülen 730 günlük sürenin tamamından yararlanabilmek için;
* Türkiye’ye giriş yapılacak tarih itibariyle yurtdışında yerleşik olma koşulunun (185 gün) sağlanması,
* Türkiye’ye giriş yapılacak tarihten geriye doğru kesintisiz 185 gün taşıt getirilmemiş olması,
* Taşıtın Türkiye’ye giriş yapılacak tarihten geriye doğru kesintisiz 185 gün yurtdışında kalması (vekaleten getirilmemesi),
* Yabancı uyrukluların oturma iznin bulunması,
gerekmektedir.
VI. Kalan Süreden Nasıl Yararlanılır?
Türkiye’ye taşıtıyla gelen yurtdışında yerleşik vatandaşlarımız, giriş tarihinden geriye doğru son 185 gün içinde taşıt getirmiş ise 730 günlük sürenin tamamından faydalanamaz. Daha önce kullanılan süreler 730 günden düşülür ve kalan süre verilir.
Türkiye’ye taşıtıyla gelen yabancı uyruklu kişiler (mavi kart hamili olanlar hariç) giriş tarihinden geriye doğru son 180 gün içinde taşıt getirmiş ise 90 günlük sürenin tamamından faydalanamaz. Daha önce kullanılan süreler 90 günden düşülür ve kalan süre verilir.
Türkiye’ye getirilen taşıtlara verilen süreleri aşağıdaki örnekler ile açıklayabiliriz.
Örnek1: Taşıtla giriş yapılan tarih ile son çıkış tarih aralığı kesintisiz 185 günün üzerinde ise vatandaşımız 730 günlük sürenin tamamından faydalanır.
Taşıtıyla 01.01.2015-01.06.2015 tarih aralığında Türkiye’de 151 gün kalan vatandaşımız 03.12.2015 tarihinde Türkiye’ye tekrar taşıt getirmiştir. Vatandaşımız 01.06.2015-03.12.2015 tarih aralığında 185 gün kesintisiz yurda taşıt getirmediği ve yurtdışında yerleşik olduğundan taşıtı 730 gün süreyle (02.12.2017 tarihine kadar) Türkiye’de kalabilir.
01.06.2015-03.12.2015 tarih aralığında taşıtsız Türkiye’de kalınan süreler 730 günlük sürenin verilmesine engel değildir. Yeter ki taşıtı getiren kişi yurtdışı yerleşiklik koşulunu sağlamış olsun.
Örnek2: Taşıtla giriş yapılan tarih ile son çıkış tarih aralığı kesintisiz 185 günden azsa kalan süreden faydalanılır.
Taşıtıyla Türkiye’de 90 gün kalarak 01.02.2016 tarihinde yurtdışına çıkan yurtdışında yerleşik vatandaşımız 15.03.2016 tarihinde Türkiye’ye tekrar taşıt getirdiğinde; giriş yapılan tarih (15.03.2016) ile son çıkış tarih (01.02.2016) aralığı kesintisiz 185 günden az olduğundan 730 günden daha önce kullanılan 90 gün düşülür ve vatandaşımıza (13.12.2017 tarihine kadar) kalan 640 gün süre verilir.
Örnek3: 15.01.2016 tarihinde taşıtıyla Türkiye’ye gelen vatandaşımızın taşıtına süre sonu 14.01.2018 olmak üzere 730 gün süre verilmiştir. Vatandaşımız taşıta verilen sürenin tamamını kullanmadan 200 gün Türkiye’de kaldıktan sonra 02.08.2016 tarihinde yurtdışına çıkmıştır. Taşıtı ile birlikte yeniden 12.08.2016 tarihinde Türkiye’ye geldiğinde taşıtının 530 gün süresi olmasına rağmen vatandaşımız giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru bir yıl içerisinde 180 günden daha fazla Türkiye’de kaldığından yurtdışında yerleşik olma koşulunu kaybetmiştir. Dolayısıyla vatandaşımızın taşıtı ile birlikte Türkiye’ye girişine izin verilmez.
Örnek4: Taşıtı ile Türkiye’de 730 gün kalarak 15.02.2016 tarihinde yurtdışına çıkan vatandaşımız, 18.08.2016 tarihinden önce Türkiye’ye taşıt getiremez. Bu vatandaşımız 01.04.2016-15.04.2016 ve 01.06.2016-20.06.2016 tarih aralığında havayoluyla Türkiye’ye gelerek 35 gün kalmıştır. Bu vatandaşımız 18.08.2016 tarihinde taşıtı ile birlikte Türkiye’ye tekrar geldiğinde yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlıyorsa; taşıtına 18.08.2018 tarihine kadar 730 gün süre verilir.
Taşıta verilecek süre hesabında vatandaşımızın taşıtsız olarak Türkiye’de kaldığı 35 günlük süre dikkate alınmaz.
Örnek5: 01.06.2016 tarihinde taşıtı ile birlikte Türkiye gelen ve 30.03.2017 tarihine kadar oturma izni bulunan yabancı uyruklu kişinin taşıtına 30.03.2017 tarihine kadar süre verilir.
Örnek6: Oturumu bulunmayan yabancı uyruklu kişilerin (mavi kart hamili olanlar hariç) taşıtları 180 günde 90 gün Türkiye’de kalabilir. Süre hesabı yapılırken Türkiye’ye giriş
yapılacak tarihten geriye doğru 180 gün gidilir ve bu dönemde Türkiye’de taşıtla kalınan süre 90 günlük süreden düşüldükten sonraki kalan süre verilir.
01.03.2016 tarihinde taşıtı ile birlikte Türkiye’de 30 gün kalarak 31.03.2016 tarihinde yurtdışına çıkan yabancı uyruklu kişi 30.04.2016 tarihinde Türkiye’ye taşıtı ile birlikte tekrar geldiğinde bu sürede başka bir taşıt getirmemiş ise 90 günün tümünü değil daha önce kullandığı 30 gün düşülerek kalan 60 gün süre verilir ve taşıt 30.06.2016 tarihine kadar Türkiye’de kalabilir.
VII. Vekâletname ile Bir Başka Kişiye Ait Taşıt Türkiye’ye Getirilebilir mi?
Başkasına ait olan yabancı plakalı taşıtların vekâletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirebilmesi aşağıdaki durumlarda mümkündür.
* Hem vekâleten taşıtı getiren kişi hem de taşıt sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik olma koşulunu (185 gün) sağlaması,
* Taşıtın, getiren kişinin ikamet ettiği ülkede kayıtlı olması,
* Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesinin bulunması.
Taşıtın vekâletname veya kiralama yoluyla Türkiye’ye getirilmesi halinde duruma uygun aşağıdaki belgelerden birinin gümrük idaresine sunulması gerekmektedir.
* Elçilik, konsolosluk veya noter onaylı bir vekâletname ya da taşıtı getiren şahıs ile taşıtın mülkiyet sahibinin giriş gümrük idaresinde hazır bulunmaları hâlinde, bu kişilerin kendi aralarında düzenleyecekleri ve gümrüğün onaylayacağı bir vekâletname,
* Gerçek kişilerin kendi aralarında düzenleyerek ilgili ülkenin gümrük, belediye, emniyet ve mahkeme gibi resmi makamlarına onaylatılmış olan belge,
* Uluslararası Tur İttifakı (AIT) ve Uluslararası Otomobil Federasyonu (FIA) üyesi ülkelerin otomobil kuruluşlarınca düzenlenen belge,
* Otomobil firmaları ve diğer tüzel kişiliklere ait taşıtlar için firma sahibi veya yönetim kurulunun imza ve onayını içeren vekâletname,
* Kiralanmak suretiyle (rent a car) getirilen taşıtlar için kira sözleşmesi.
Yukarıda sayılan belgelerin noter veya konsolosluk onaylı tercümelerinin de gümrüğe sunulması gerekir. Ayrıca, tüzel kişiliğe ait taşıtları getirecek kişilerin şirket ortağı veya çalışanı olduğunu da ispatlaması gerekmektedir.
VIII. Türkiye’ye Getirilen Taşıtlar Kimler Tarafından Kullanılabilir?
Yurtdışında yerleşik kişilerce Türkiye’ye getirilen yabancı plakalı taşıtlar, sahibi, taşıt sahibinin sadece yurtdışında yerleşik (son 1 yılın 185 gününü yurtdışında geçiren) eşi veya usul ya da füruu olan kişilerce (anne, baba, çocuklar) kullanılabilir.
Taşıt sahibi araç içinde bulunsa dahi yukarıda belirtilen kişiler dışında taşıtın kullanılması mümkün değildir.
Yurtdışında yerleşik olma koşulunu sağlamayan anne, baba, eş ve çocukların da bu aracı kullanması mümkün değildir.
IX. Türkiye’ye Taşıtı ile Giren Kişi Taşıtsız Yurtdışına Çıkabilir mi?
Yurtdışında yerleşik vatandaşlarımız Türkiye’ye getirdikleri yabancı plakalı taşıtlarını Türkiye’de bırakmak suretiyle yurtdışına çıkabilirler.
Vatandaşlarımızın taşıtsız yurtdışına çıkmak istemesi durumunda en yakın gümrük idaresine başvurarak aşağıdaki işlemlerden birini yapması gerekmektedir.
* Taşıtın gümrük idaresinin gözetimine bırakılması,
* Taşıtın başkası tarafından kullanılmayacağına ilişkin iki nüsha düzenlenen taahhütnamenin gümrük idaresine sunulması ve bu talebin gümrük idaresince uygun bulunması.
Türkiye’de oturma izni bulunmayan yabancı uyruklu kişilerin taahhütname ile yurtdışına çıkışına müsaade edilmemektedir. Bu kişilerin taşıtlarını gümrük gözetimine bırakması gerekmektedir.
Gümrük idaresinin gözetimine bırakılan taşıtın süresi durmaktadır. Buna karşın taahhütname verilmek suretiyle yurtdışına çıkılması durumunda taşıtın süresi işlemeye devam etmektedir.
Taahhütname verildiği durumda taşıtın gümrük idaresine beyan edilen adreste park halinde bulunması gerekmekte olup, taşıt sahibinin yurtdışında yerleşik eşi, çocukları, anne ve babası dahil taşıtın kullanılması mümkün değildir.
X. Türkiye’ye Getirilen Taşıt Vekâletname ile Yurtdışı Edilebilir mi?
Yurtdışında yerleşik vatandaşlarımızca Türkiye’ye getirilen yabancı plakalı taşıtın geçerli bir vekâletname yoluyla yurtdışı edilmesi mümkün bulunmaktadır.
Vekâletname yoluyla taşıtın yurtdışı edilebilmesi için aşağıdaki koşulların tamamının sağlanması gerekmektedir.
* Geçerli bir vekâletnamenin ibrazı,
* Taşıtı yurtdışı edecek kişinin yurtdışında yerleşik olması (185 gün koşulu),
* Vekâlet veren ve vekâlet alan kişilerin gümrük idaresine birlikte müracaatı.
Vekaletname ile yurtdışına çıkarılacak taşıtların işlemleri, haklı sebeplerin haricinde taşıtın yurtdışına son çıkış tarihinden 15 gün önce yapılır.
XI. Mülkiyet Devri Yapılabilir mi?
Yurtdışında yerleşik kişilerce Türkiye’ye getirilen yabancı plakalı taşıtların bir başkasına mülkiyet devri yapılamaz.
XII. Türkiye’ye Getirilen Taşıtlar İle İlgili Olarak Hangi Durumlarda Ceza Uygulanmaktadır?
Yurtdışında yerleşik kişilerce Türkiye’ye getirilen yabancı plakalı taşıtlar ile ilgili olarak aşağıda belirtilen gümrük mevzuatında yer alan düzenlemelerin ihlal edilmesi durumunda müeyyideler uygulanmaktadır.
* Türkiye’ye getirilen taşıtların getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi veya satılması,
* Hak sahibi olmayan kişilerce kullanılması,
* Taşıtla birlikte giren ve belgelerinde kayıtlı olan parçalarının izinsiz olarak değiştirilmesi,
* Yurtta kalma süresinin bitimini takip eden ilk 3 ay içerisinde yurtdışına çıkarılmaması veya bu sürede herhangi bir gümrük idaresine teslim edilmemesi,
* Son bir yıl içinde Türkiye’ye birden fazla pasaport veya kimlikle giriş yapıldığı halde buna ilişkin bilginin gümrük idaresine verilmemesi ve bu şekilde 185 günlük süre hesabının hatalı yapılmasına sebebiyet verilerek yurtdışı yerleşiklik şartı sağlanmadığı halde söz konusu şart sağlanmış gibi gümrük idaresince işlem yapılarak taşıtın geçici ithaline izin verilmesine neden olunması,
Yukarıda belirtilen durumlarda, 4458 Sayılı Gümrük Kanunu’nun 238 inci maddesi uyarınca gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası uygulanmakta ve taşıt gümrük idaresince teslim alınarak yurtdışı edilmektedir.
Taşıtların kanuni yurtta kalma süresinin bitimini takip eden ilk 3 ay içerisinde Türkiye’den çıkarılması halinde ise 4458 sayılı Gümrük Kanunun 241 inci maddesi uyarınca usulsüzlük cezası tahsil edilir. 2016 yılı için bu ceza yaklaşık 534 TL ‘dir.
Yukarıda sayılan durumların dışındaki usulsüzlük hallerinde ise Kanunun 241 inci maddesi kapsamında ceza uygulanmaktadır.
XIII. Gümrük Denetimine Bırakmadan veya İzin Almadan Yurtdışına Çıkış Yapılabilir mi?
Taşıtlarını gümrüğün denetimine bırakmadan veya taahhütname ile gümrükten izin almadan yurtdışına çıkan kişiler için taşıt programına ihbar kaydı konulur. Bu kişiler haklı bir sebepleri bulunduğunu ispat edemezlerse haklarında Gümrük Kanunun 238 inci maddesi uyarınca aracın gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası uygulanır.
XIV. Kaza Yapan Araçların Tamiri
Kaza geçirerek tamire ihtiyaç duyulan taşıtların tamirleri, taşıt sahipleri veya yetki verilenler tarafından talepte bulunulması halinde, gümrükçe uygun görülen yerde ve gümrüğün gözetimi altında yapılır.
XV. İrtibat Bilgileri
Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına ilişkin mevzuat ve ayrıntılı bilgiye http://ggm.gtb.gov.tr/sikca-sorulan-sorular/bireysel/yolcu-beraberi-tasitlar ila http://ggm.gtb.gov.tr/mevzuat adreslerinden ulaşılabilir.
Bakanlık Santrali: 90 312 449 10 00
Çağrı Merkezi: 90 312 444 8 482
Adres: Dumlupınar Bulvarı No: 151 Eskişehir Yolu 9. Km 06800 Çankaya/ANKARA
