“SUFİ OBJELER, KALİGRAFİ VE SESSİZLİĞİN DİLİ”
Sufilikle ilgili Objeler, Halk Sanatı ve Çağdaş Sanat örneklerinin yer alacağı “SUFİ OBJELER, KALİGRAFİ VE SESSİZLİĞİN DİLİ” başlıklı sergi Erkan Doğanay’ɪn küratörlüğünde, 19 Haziran 2014’de SINT-PIETERSABDIJ / GENT/BELÇİKA’da açılıyor.
SERGİ 19 HAZİRAN – 26 EKİM 2014 TARİHLERİ ARASINDA GEZİLEBILECEK.
Serginin açɪlɪṣɪ Sint-Pieters Kilisesinde Neyzen Burcu Karadağ ve perküsyon sanatçɪsɪ Hilde De Clercq’in sahne alacağɪ dinletiyle baṣlayacak. Gent Belediye Baṣkanɪ Daniël Termont, Belediye Encümeni Annelies Storms, Milletvekili Fatma Pehlivan ve T.C.Brüksel Büyükelçisi Mehmet Hakan Olcay’ɪn konuṣmalarɪnɪn ardɪndan sergi ücretsiz gezilebilecek. Davetliler sergiyi gezdikten sonra açɪlɪṣ resepsiyonuna da katɪlabilecek. Sergi açɪlɪṣɪ ve resepsiyona katɪlmak isteyenlerin attila.bakiroglu@gent.be adresine katɪlɪmlarɪnɪ teyit etmeleri gerekmektedir.
Milletvekili Fatma Pehlivan ve Gent Kültür Merkezi De Centrale’nin girişimleri ile Gent Sint-Pietersabdij sergi salonunda açılacak olan serginin küratörlüğünü Erkan Doğanay yapacak. T.C. Dışişleri Bakanlığı, T.C. Kültür Bakanlığı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve Gent Belediyesi destekleriyle gerçekleşecek olan sergi Türklerin Belçika’ya göçünün 50. Yılı programları kapsamında yer alıyor. Özellikle 1950 sonrası pek çok insanın ortak buluşma noktası olan yolculuk, göç gibi kavramlar ele alındığında bu durum kültürel hareketliliğinde yer değişimlerine işaret eder. Maddi dünyanın zorunlulukları dışında ki yolculuk ise içsel bir yolculuktur. Fakat bu içe dalmayı çeşitli tekkelerde yetişmiş dervişler kendileri dışındaki insanlara anlatmayı bir görev edinmişlerdi. Bu tasavvufi yönelimi anlatmak için onlarda yolculuğa çıkıyorlardı. Köy köy, kasaba kasaba dolaşıp kendi kültürel birikimlerini, yaşamla ilişkilendirdikleri inanç sistemlerini, huzuru, arayışı anlatıyorlardı. Tasavvuf, her ne kadar içsel bir yolculuk olsa da dışarıya da açılan bir yolculuktu.
Tasavvufî sembolizm, kul ile Allah arasındaki mistik ilişkinin söz, yazı ve ritüel kalıplarına dökülmüş anlatımıdır. Kötü halden iyi hale, günahtan sevaba, güzel halden daha güzele yolculuktur. Bu yolculuğun mekânı kalp, aracı zikir ve tefekkürdür. Buradan bir rehbere varmaya çalıştığımızda ritüellerin, sembollerin, harflerin ve sayıların dünyasına ulaşırız. Resim yazıdan öncedir; okuma yazma bilmeyen resim yapabilir ya da baktığı resimden çeşitli anlamlar çıkarabilir. Yazının tarihi de bunu böyle belirtir. Buradan çıkartacağımız anlam yukarda değindiğimiz sistematiğin tam zıddıdır. Yazıdan resme geçiştir. Bu konu Mevlevîlikte de kendisini gösterir. Cami ve medrese dışında tekkelerde resim hayli gelişmiş olmakla beraber bu resimleri sadece tekke mensupları görürlerdi. Bir Bektaşî’nin ya da Mevlevî’nin, dahası bütün tasavvuf ehlinin hayata bakış tarzı, davranışlarını düzenleyen kurallar manzumesi, bu ifade tarzının ürünüdür. “Sufi Objeler” başlıklı bu sergide yer verilen “objeler”, karşımızda elinde teber’i, keşkül’ü, teslim taşları, tarak ve musiki aletlerine dek uzayan, dervişlere ait oldukça zengin semboller dilinin günümüzdeki karşılığını aramaktadır. Günümüzde kendilerine arkaik bir yer edinen, ancak müzelerde sergilenen bu mistik objeler aslında kullanımda oldukları dönemde bir seyyah için hayati önem taşımaktaydılar. Teber, seyyahı her türlü saldırıdan koruyan bir savunma silahı; keşkül, gurur ve kibirlerini yenmek için dilenmeye mecbur edilen dervişlerin, kendilerine verilen her çeşit kuru yiyeceği koydukları kabın adıydı. “Sufi Objeler” başlıklı serginin bütününü oluşturan objeler çeşitli koleksiyonlardan bir anlatım dilini oluşturmak için seçildi. Çağdaş sanatçılar Fahrünissa Zeid, Cevat Dereli, Erol Akyavaş, Balkan Naci İslimyeli, Ergin İnan, Mehmet Günyeli bu derinlikli alanın Söz’den Yazı’ya, Yazı’dan Resme geçişin tematik ve sembolik izlerini oldukça güncel yorumlarla günümüz sanat izleyicisinin algısına sunan çalışmaları ile bu sergide buluştular.
