Hollanda’daki “Müslüman Hakları İzleme Grubu”, İsrail’e F-35 parçaları satılarak ülkenin işlediği savaş suçlarına iştirak edildiği gerekçesiyle geçici hükümetin Başbakanı Mark Rutte ve iki bakanı hakkında suç duyurusunda bulundu.
Aralarında önemli sayıda Türk kökenli hukukçunun bulunduğu grup adına, şikayet dilekçesini Hollanda Savcılığına sunan avukat Reinout Sterk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Başbakan Rutte, Dışişleri Bakanı Hanke Bruins Slot ve Dış Ticaret ve Kalkınma ve İşbirliği Bakanı Liesje Schreinemacher hakkında suç duyurusunda bulunduklarını belirtti.
Avukat Sterk’in kişisel internet sitesindeki açıklamasında, İsrail’in Filistinlilere yönelik saldırılarında muhtemel savaş suçu işlediğine ilişkin uyarılara rağmen hükümetin İsrail’e F-35 savaş uçağı malzemeleri göndererek söz konusu suçlara iştirakten sorumlu tutulduğu kaydedildi.
Rutte ve iki bakanın, İsrail tarafından işlenen ve ileride işlenecek savaş suçlarına iştirak etmekten sorumlu olduğu aktarılan açıklamada, “Hollanda hükümeti, Gazze’deki savaşın başlamasının ardından, savaş suçu işlenme riskinin yüksek olması nedeniyle yapılan resmi uyarılara rağmen İsrail’e F-35 savaş uçakları için yedek parça tedarik etmeye devam etme kararı aldı.” ifadelerine yer verildi.
Açıklamada, Hollanda Ceza Kanunu’nun 48. maddesine göre, “Suçun işlenmesine kasıtlı olarak yardım edenler” veya “Suçun işlenmesi için kasıtlı olarak fırsat, araç veya bilgi sağlayanların” suça iştirakten cezalandırılabildiği ve bu sebeple Hollanda hükümetinin İsrail’e F-35 savaş uçakları için parça tedarik ederek savaş suçlarının işlenmesine yardım ederek “suça iştirak” şartlarını sağladığı vurgulandı.
İsrail Hava Kuvvetlerinin büyük ölçüde F-35 savaş uçaklarından oluştuğuna dikkat çekilen açıklamada, Hollanda, İsrail’e F-35 parçalarını tedarik etmeye devam ederse bu parçaların, savaş hukukunun ciddi ihlallerinde kullanılma ihtimalinin oldukça yüksek olduğuna işaret edildi.
Açıklamada, İsrail’e silah tedarikine devam edilmesi durumunda, İsrail’in savaş suçlarından sorumluluklarının doğabileceği hususunda Rutte, Bruins Slot, Schreinemacher ve diğer hükümet yetkililerinin resmi yazıyla uyarıldığı kaydedildi.
Uluslararası ceza hukuku uzmanı Marieke de Hoon’un 16 Kasım’da Hollanda Parlamentosu Dışişleri Komisyonu Savaş Hukuku Yuvarlak Masa Toplantısı’nda “İsrail savaş suçu işliyor gibi görünüyor.” şeklindeki değerlendirmesine yer verilen açıklamada, İsrail’in, Hamas’la giriştiği çatışmalarda savaş hukuku (uluslararası insancıl hukuk) kurallarını en az 10 defa ihlal ettiği belirtildi.
“İsrail, Filistinlilere karşı çok uzun bir süredir hukuku hiçe saymaktadır.” ifadelerine yer verilen açıklamada, İsrail’e yapılan her türlü silah sevkiyatı veya askeri istihbarat paylaşımının, İsrail’in savaş hukuku ihlallerine ortak olma riskini de beraberinde getirdiği ve söz konusu hükümet yetkililerinin bu durumun farkında olduğu vurgulandı.
Açıklamanın yayınlandığı internet sitesinde yer alan sayaçta, dilekçeye yaklaşık 4 bin 500 kişinin imza vererek destek olduğu görüldü.
Daha önce, Tel Aviv’deki Hollanda Büyükelçiliğinin, Hollanda hükümetine sunduğu raporlarda, İsrail’in “uluslararası insancıl hukukun ciddi ihlallerine” yol açabileceği şeklindeki uyarılarda bulunduğu ve hükümetin hem kendi silah ihracat politikası hem de uluslararası anlaşmalar aleyhine hareket ederek İsrail’e askeri ekipman ve parça tedarikine devam etme kararı aldığı ülke basınına yansımıştı.
Öte yandan, Hollanda’daki Oxfam Novib, Uluslararası Af Örgütü, PAX ve The Rights Forum gibi insan hakları örgütleri, hükümetlerinin İsrail’e yönelik desteği ve F-35 savaş uçakları için İsrail’e parça tedarikine devam etmesi nedeniyle Hollanda hükümetine dava açacağını açıklamıştı.
